Otomatik vites harfleri her zaman merak ediliyor. Araç kullanmak geçmiş dönemlerde meşakkatli bir işti. Çünkü tecrübe gerektiriyordu. Sürücülerin debriyaja basarak motor ve vites kutusu arasında ki bağlantıyı ayırmaları daha sonrada vites geçirip aracı hareket ettirmeleri gerekiyordu. Sürücünün kapama noktasını bulmaya alışması uzun zamanlar alabiliyordu. Oldukça konsantrasyon dağıtıcı bir işlem olduğundan herkesin araç kullanmasını zorlaştırıyordu. Fakat 40 yıllardan sonra araç kullanıcılarının hayatına otomatik şanzımanlı sistemler girmeye başladı.
Otomatik vites olarak adlandırdığımız bu şanzımanların kullanıldığı sistemler başka çok tutulmadı. Çünkü otomatik vitese göre birçok dezavantajı bulunuyor. Ama araç kullanmayı oldukça kolay bir hale getirdiğinden sürücüler bu şanzıman sistemine sahip araçları tercih ediyorlardı. 90’lı yıllardan sonra otomatik şanzıman sistemi oldukça geliştirildi. Hem performans hem de yakıt tasarrufu yönünden manuel vitesi araçlarla aralarında ki açığı kapatmayı başardı. Bir süre sonra sürücüler şehir içinde daha az eforla aracı kullanmaya imkân verdiğinden otomatik vitese daha fazla ilgi göstermeye başladılar.
İlk kez otomatik vitesli araç kullanacak olan kimseler vitesin çalışma sistemini anlamayabilmektedir. Çünkü sayılar yerine bir dizi sıralı harf bulunmaktadır. Otomatik vites harfleri anlamına bakacak olursak;
- “P” park anlamına gelmektedir. Araç kontağı kapatıldıktan sonra vites bu konuma alınmalıdır.-
- “D” drive yani sürmek anlamındadır. Sürücü aracı hareket ettireceği zaman vitesi bu konuma getirmelidir.
- “R” reverse yani ters yöne anlamına gelir. Geri geri gitmek için araç vitesi bu konuma getirilmelidir.
- “N” ise nötr anlamındadır. Yani kısaca boş vites konumu demek doğru olacaktır.
Yarı Otomatik Vites Harfleri
Yarı otomatik vites düz vitesin çalışma sistemine benzer şekilde çalışan bir şanzıman sistemidir. Bu sistemde sürücü isterse vites geçişlerini manuel olarak da kontrol edebilir. Yarı otomatik viteslerde debriyaj bulunmamaktadır. Debriyaj arka planda otomatik olarak çalışmaya devam etmektedir. Aracın devir sayısına vites artmakta ya da azalmaktadır. Otomatik vitese göre bazı eksileri bulunmaktadır. Bunlardan birisi araç geri kaçma yapabilmektedir. Bu nedenle sürücülerin sürekli frene hâkim olması gereklidir. Otomatik vites harfleri söz konusu olduğu zaman işlevsel seçenekler karşımıza çıkıyor.
Aracın kontağı çevrilmeden mutlaka frene basılmalıdır. Yine vites geçişleri yapılacağı zamanlarda da ayak frende olmalıdır. Araç kullanılırken P konumu değilde N konumunun kullanılması önerilmektedir. P konumunun sadece araç kontağı kapatıldıktan sonra kullanılması önerilmektedir. Aksi halde araç şanzıman sistemi zarar görecektir. Yine yokuşta kalkılacağı zaman frenden hızlıca gaza geçilmelidir. Diğer türlü araç arkaya kayabilir. Bu tarz bir boşluğun oluşmaması için sürücülere yokuş kalkış destek sistemine sahip araçlar kullanmaları önerilmektedir.
Yarı otomatik viteslerde kullanılan konumlara bakarsak her otomatik viteste olduğu gibi D, R ve N, P konumları bulunmaktadır. Bunlar ileri, geri ve boş vites işlevini yerine getirmek içindir. Bunlar haricinde birde M konumu bulunmaktadır. Bu Manuel anlamına gelmektedir. Sürücüler aracı manuel kullanmak için aracı bu konuma getirmelidir. Daha sonra 1 2 3 konumları arasında ileri geri yaparak vites artırabilir ya da azaltabilirler. Sürücüler debriyaj olmadığından dolayı sadece vites konumunu değiştirmiş olurlar. Otomatik vites harfleri tam da bu noktada farklı harf seçenekleriyle karşımıza çıkıyor!
Tam Otomatik Vites Harfleri
Sürücülerin trafikte ki konforunu artıran otomatik vites araçlarda tork konvertörü bulunmaktadır. Herhangi bir kavrama durumu olmamaktadır. Doğrudan motorun gücü şanzımana aktarılır. Otomatik şanzımanlar artık sensörler tarafından denetlenmektedir. Bu sayede çok daha verimli bir şekilde çalışmaktadır. Artık modern otomatik vitesli araçlarda dijitalleşme oranları yüksek olduğundan vitesler silindir haline gelmiştir. Otomatik vitesler oldukça avantajlıdır. Sürücü artık vitesin geçişlerini neredeyse hissetmemektedir. Yoğun trafikte araçlar durup kalkma işlemi çok daha kolay olmaktadır.
Sürücülerin aracın devrini yakalaması her zaman kolay olmamaktadır. Haliyle aracın yakıt tüketimi artabilmektedir. Otomatik vites araçlarda ise araç devrini kendi ayarlamaktadır. Bu sayede yakıt tüketimi daha düşük olmaktadır. Araçlarda bulunan yokuş kalkış, start stop gibi sistemler ile sürücünün aracı kullanmasını kolaylaştırmaktadır. Motorun gücü çok daha dengeli bir şekilde harcanmış olur. Özellikle deneyimsiz sürücülerin araca hâkim olması kolaylaşır. Böylece kazalar olmasının önüne geçilir.
Otomatik vites araçlarda R, N, D, P konumları bulunmaktadır. Sürücü bu konumları park, boş vites, ileri, geri işlevlerini gerçekleştirmek için kullanmaktadır. Bunlar haricinde araçlarda S ve L konumları da görülebilmektedir. “L” low anlamına gelir. Aracın düşük devirde çalışması istendiğinde kullanılır. Ağır trafikte aracın daha az yakıt harcaması için kullanılır. Araç devir artırmaz. “S” ise Spor modu olarak adlandırılır. Aracın vites geçişlerinin daha seri olması istendiğinde bu mod kullanılır. Aracın yakıt tüketimi artar. Fakat araç çok daha seri şekilde hızlanabilir.